Akadem

Уйдаги ишни ким қилади? | «Тарбия сандиғи», Ҳ.Мирсултонова

Агар одамларнинг айбини ахтарадиган бўлсанг, уларни бузасан. Соҳибжон – икки қиздан кейин туғилган ўғил. Унинг кичкина укаси ҳам бор, энди иккига тўлади. Икки опаси уй ишларини дўндиради. Бироқ Соҳибжонга ҳам иш йўқ эмас. Кези келса, ҳовлини ҳам супуради, укасига ҳам қарайди. Хуллас, қўлидан нима келса, қилиб кетаверади. Буни онам қилиши керак, бу қизларнинг иши деб […]

XULIO KORTASAR KULLIYOTIGA SO‘ZBOSHI O‘RNIDA — NAZAR ESHONQUL

Sharifjon Ahmad talabalik yillaridan beri Borxes, Kortasar asarlari tarjimasi bilan shug‘ullanib keladi. Qayd etish kerakki, u amalga oshirgan Borxes hikoyalari tarjimasi e’tiborga molik tarjimalardan. Borxes uslubi tushunib o‘girilgan, ohanglar, urg‘ular, so‘zlar orqali aks etadigan majozlarni saqlashga harakat qilingan. Endi esa mutarjim Kortasar asarlari tarjimasini to‘plab kitob qilishni niyat qilibdi. Xulio Kortasarning sizga havola etilayotgan ba’zi […]

“Jon” — baxt qidirayotgan qalb

Andrey Platonovning sotsialistik ruhdagi “Jon” asari 1930-chi yillar oxirlarida yozilgan bo‘lib, fantastik janrdagi asarlar qatoriga kiradi. Asar o‘quvchiga hayotdan tamomiyla umidini uzgan, butun umr qiyinchiliklardan boshi chiqmagan, hayot kaltaklaridan “hushini” yo‘qotgan, hech kimga kerak bo‘lmagan va jonidan ortiq hech narsasi qolmagan turkman xalqi qismati to‘g‘risida so‘zlab beradi. Muallifning yozishicha, “jon” so‘zining turkman tilidagi maʼnosi «baxt […]

Olim Otaxon: «Kechikkan Kortasar»

Afsuski, oʻzbek kitobxoni Kortasar ijodi bilan, aytaylik, Balzak, Stendal, Mopassan yoki Karel Chapek, Tagor, Xeminguey va hokazo yozuvchilar darajasida tanish emas – uning bor-yoʻgʻi yettita hikoyasi oʻzbek tiliga tarjima qilingan, xolos. Adib hayoti, jahon adabiyotida tutgan oʻrni, deyarli barcha asarlari – roman, hikoya, badiha va sheʼrlarida aks etgan gʻaroyibotlar dunyosi, yozuvchining dunyoqarashi haqida, ayniqsa, hajman […]

Yozyovondan chiqqan ritsar yoxud ikki asar haqida ayrim mulohazalar

MUALLIFGA OCHIQ XAT Qadrligim, Qobiljon! Yil boshida bir juft kitobingizni tuhfa etib, nafaqat shaxsiy kutubxonamni boyitdingiz, meni yana mutolaaga qaytardingiz. Bilasiz, ijodkorlikning qismatini – topshiriqlardan ortib qolgan qiyqim vaqtlardagina kitob varaqlab, oʻylab yurganlarimizni qoralashga tushamiz. Ikki asaringizni oʻqib boʻlsamda, taassurotlarni yozish fursati kuttirib qoʻydi.Yana bir karra muborak boʻlsin, qoʻsh asarlar! Qobiljon, siz yangi asarlar yozib […]

Qobiljon Shermatov: “25 yoshimda asarim maktab darsligiga kiritildi”

“Balki Mosh ham tush ko‘rar”, “Qishloqjonim”, “Bir quloqli qo‘zichoq”, “Buvamning oshqozonidagi mamlakat” nomli she’riy va nasriy asarlar muallifi, iste’dodli bolalar shoiri va yozuvchisi, “Ilhom” davlat mukofoti sovrindori Qobiljon Shermatov – jurnalimizning bu galgi mehmoni. Suhbatimiz uning adabiyot olamiga kirib kelishi, muvaffaqiyatlarga erishishida kitoblarning tutgan o‘rni, bolalar adabiyotidagi yutuq va kamchiliklar, kelajakdagi rejalari haqida kechdi. — […]

Xulio Kortasar: “Hamisha hammadan oldinda”

Agar yozuvchi jamiyat taraqqiyoti yo‘lida halol xizmat qilishga intilsa, adabiyotda, hayotda hamisha oldingi o‘rinni egallashi kerak, deb hisoblagan hozirgi zamon Lotin Amerikasining yirik adiblaridan biri – Xulio Kortasar. Xalqaro adabiyot maydonida Xulio Kortasarni haqli ravishda birinchi raqamli Argentina yozuvchisi deb baholaganlar. Mana, o‘ttiz yildan oshdiki, bu baho o‘zgarmasdan turibdi. Ajoyib romannavis, qisqa novella, hikoya ustasi […]

НОВОҚЕЪ МУҲИТ САРҲАДЛАРИДАГИ ЁЛҒИЗЛИК

Б и р г а п б и л а н а й т г а н д а, китоб пештахталарини хом-хатала ёзилдиқлар чинакамига забт этган, кимлар учундир китоб ёзиш писта чақишдай, сақич чайнашдай осон машғулотга, эрмакка айланган, сўз санъатига муҳаббатли инсонлардан бирининг эътирофи янглиғ “Ўтирса роман, турса қисса, юрса ҳикоя ёзиб қўядиганлар” урчиган, не-не […]

«Asar nomida ramziylik bor». «Mazaxchini oʻldirish» asari haqida

Bu asar haqida juda koʻp iliq fikrlar eshitgandim va oʻqigach, amin boʻldimki, asar haqiqatdan ajoyib, umuminsoniy masala koʻtarilganligi jihatidan dolzarb. Irqchilik, duragaylarning jamiyatga aralasha olmasligi, «qora»larning jamiyatda buyumchalik qadri yoʻqligi, «negrparvar» degan soʻzning haqoratga teng ekani, oq tanlilar ularning ustidan istagandek hukmfarmolik qilishi mumkinligi Tom Robinsonning sudi misolida koʻrsatib beriladi. Jinsiy tajovuzda ayblangan bu odamning […]

«Qancha ko’p yozilsa, shuncha yaxshi…»

“Odamzodga xos qiziq odatlar bor. U bir narsaga mahliyo bo’lsa, undan ko’ngil uzishi juda qiyin. Masalan, kimdir daryoni, kimdir tog’larni, kimdir dalani sevadi.” Suvsizlik, ekologik muammolar, havoning kundan-kun ifloslanib borishining intihosi bormi? Bosh qahramon Orif aynan shu soha mutaxassisi. Uning o’y xayoli Jayhun loyihasida bo’lib, loyiha Sibir daryolarini kanal orqali O’zbekistonga olib kelishdan iborat. Aynan […]